Εκτός από το να αναλωνόμαστε σε γεγονότα που συνέβησαν στο παρελθόν, συχνά κυκλοφορούμε με το φόβο για το τι θα μας συμβεί στο μέλλον. Ο φόβος του θανάτου είναι ένας από τους μεγαλύτερους φόβους που έχουν οι άνθρωποι. Όταν κοιτάζουμε απευθείας τους σπόρους αυτού του φόβου αντί να προσπαθούμε να τον καλύψουμε ή να τρέξουμε μακριά, αρχίζουμε να τον μεταμορφώνουμε. Ένας από τους πιο ισχυρούς τρόπους για να το κάνουμε αυτό είναι με την πρακτική των πέντε υπενθυμίσεων. Αν αναπνέετε αργά και προσεκτικά, μέσα και έξω, βαθιά και αργά, ενώ λέτε αυτές τις υπενθυμίσεις στον εαυτό σας, αυτό θα σας βοηθήσει να κοιτάξετε βαθιά μέσα στη φύση και τις ρίζες του φόβου σας.
- Είναι στη φύση μου να γερνάω, δε μπορώ να ξεφύγω από τα γηρατειά.
Όλοι φοβόμαστε να γεράσουμε. Δε θέλουμε να το σκεφτόμαστε. Θέλουμε αυτός ο φόβος να μείνει ειρηνικά εκεί κάτω, μακριά από εμάς.
Αυτή είναι μια αλήθεια που είναι καθολική και αναπόφευκτη. Αλλά οι περισσότεροι από εμάς δε θέλουμε να την αναγνωρίσουμε, οπότε ζούμε λίγο πολύ σε άρνηση. Κι όμως, μέσα στα βάθη του μυαλού μας, ξέρουμε ότι είναι αλήθεια. Όταν καταπιέζουμε τις φοβισμένες σκέψεις μας, αυτές συνεχίζουν να φουντώνουν εκεί στο σκοτάδι. Οδηγούμαστε στην κατανάλωση (φαγητό, αλκοόλ, ταινίες κ.λπ.) σε μια προσπάθεια να ξεχάσουμε και να μην αφήσουμε αυτές τις σκέψεις να αναδυθούν στο συνειδητό μας μυαλό. Το να τρέχουμε μακριά από το φόβο μας τελικά κάνει εμάς και τους άλλους να υποφέρουν, και ο φόβος μας μόνο δυναμώνει.
Πρέπει να είμαστε σε θέση να το αποδεχτούμε αυτό ως πραγματικότητα, ως αλήθεια, και όχι απλώς ως λογικό γεγονός. - Είναι στη φύση μου να αρρωσταίνω, δε μπορώ να ξεφύγω από την αρρώστια.
Αν έχουμε τώρα καλή υγεία, μπορεί να πιστεύουμε ότι το να αρρωστήσουμε είναι κάτι που αφορά μόνο τους άλλους. Περιφρονούμε τους άλλους, λέγοντας ότι πάντα αρρωσταίνουν από το τίποτα- πρέπει να παίρνουν φάρμακα και να κάνουν συνέχεια θεραπείες. Νομίζουμε ότι δεν είμαστε σαν κι αυτούς.
Αλλά μια μέρα είναι πιθανό να αρρωστήσουμε και εμείς. Αν δεν είμαστε επιμελείς στο να αναλογιστούμε αυτήν την πραγματικότητα τώρα, τότε όταν εκείνη η μέρα έρθει ξαφνικά πάνω μας, δε θα είμαστε σε θέση να τη διαχειριστούμε. Τα πόδια μας είναι ακόμα δυνατά τώρα- μπορούμε να τρέξουμε, να παίξουμε ποδόσφαιρο. Μπορούμε ακόμα να χρησιμοποιούμε τα χέρια μας. Αλλά οι περισσότεροι από εμάς δεν αξιοποιούμε σωστά την ικανότητά μας να φροντίζουμε καλά τους άλλους και τον εαυτό μας. Μια μέρα, θα είμαστε ξαπλωμένοι στο κρεβάτι, και ακόμα κι αν δε θέλουμε τίποτα περισσότερο από το να σηκωθούμε και να κάνουμε ένα βήμα, δε θα είμαστε σε θέση να το κάνουμε. Γι’ αυτό πρέπει να δούμε ακριβώς στην παρούσα στιγμή ότι, έχοντας ένα σώμα, σίγουρα θα αρρωστήσουμε μια μέρα. Βλέποντάς το αυτό, θα εγκαταλείψουμε την αλαζονεία μας σχετικά με την καλή μας υγεία. - Είναι στη φύση μου να πεθάνω, δε μπορώ να ξεφύγω από το θάνατο.
Είναι ένα απλό και αληθινό γεγονός που δε θέλουμε να αντιμετωπίσουμε. Θέλουμε αυτό το γεγονός να χαθεί, επειδή φοβόμαστε. Είναι οδυνηρό για εμάς να το εξετάσουμε σε βάθος. Ο θάνατος είναι μια πραγματικότητα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Ο υποσυνείδητος νους προσπαθεί πάντα να το ξεχάσει αυτό, γιατί όταν αγγίζουμε αυτόν τον φόβο και δεν είμαστε εξοπλισμένοι με την ενέργεια της ενσυνειδητότητας, υποφέρουμε. Ο αμυντικός μας μηχανισμός μας ωθεί να το ξεχάσουμε- δε θέλουμε να ακούσουμε γι’ αυτό. Αλλά στο πίσω μέρος του μυαλού μας, ο φόβος του θανάτου είναι πάντα εκεί και μας πιέζει.
Όταν αντιμετωπίσουμε πραγματικά το γεγονός ότι μια μέρα θα πεθάνουμε (και ίσως νωρίτερα απ’ ό,τι νομίζουμε), δε θα φέρουμε τον εαυτό μας σε δύσκολη θέση κάνοντας γελοία πράγματα, διατηρώντας την ψευδαίσθηση ότι θα ζήσουμε για πάντα. Η κατανόηση της θνητότητάς μας μας βοηθά να εστιάσουμε την ενέργειά μας στην πρακτική του μετασχηματισμού και της θεραπείας του εαυτού μας και του κόσμου μας. - Όλα όσα μου είναι αγαπητά και όλοι όσοι αγαπώ έχουν τη φύση να αλλάζουν. Δεν υπάρχει τρόπος να ξεφύγω από το να αποχωριστώ.
Ό,τι αγαπώ σήμερα θα πρέπει να το αφήσω πίσω αύριο, είτε πρόκειται για το σπίτι μου, είτε για τον τραπεζικό μου λογαριασμό, είτε για τα παιδιά μου, είτε για την όμορφη σύντροφό μου. Ό,τι αγαπώ σήμερα, θα πρέπει να το εγκαταλείψω. Δε μπορώ να κουβαλήσω τίποτα μαζί μου όταν πεθάνω. Αυτή είναι μια επιστημονική αλήθεια. Ό,τι αγαπάμε, ό,τι μας ανήκει σήμερα, δεν θα υπάρχει αύριο- θα πρέπει να αποχωριστούμε όχι μόνο τα πιο αγαπημένα μας αντικείμενα αλλά και τους ανθρώπους που αγαπάμε.
Δε μπορούμε να πάρουμε τίποτα και κανέναν άλλο μαζί μας στο θάνατό μας. Ωστόσο, κάθε μέρα προσπαθούμε να συσσωρεύουμε όλο και περισσότερα χρήματα, γνώσεις, φήμη και οτιδήποτε άλλο. Ακόμα και όταν φτάνουμε στα εξήντα ή εβδομήντα χρόνια, συνεχίζουμε να αρπάζουμε περισσότερη γνώση, χρήμα, φήμη και δύναμη.
Αφιερώνουμε χρόνο για να αναγνωρίσουμε την πολυτιμότητα των σχέσεών μας; - Κληρονομώ τα αποτελέσματα των πράξεών μου του σώματος, του λόγου και του νου.
Οι πράξεις μας είναι η συνέχειά μας. Εδώ μιλάμε για την κληρονομιά όχι των αποταμιεύσεων των γονέων μας, αλλά των καρπών των δικών μας πράξεων. Αυτό που σκεφτήκαμε, είπαμε και κάναμε ονομάζεται κάρμα, που στα σανσκριτικά σημαίνει δράση. Αυτό που κάνουμε, λέμε και σκεφτόμαστε συνεχίζεται και μετά την πράξη και οι καρποί του μας ακολουθούν. Είτε θέλουμε αυτή την κληρονομιά είτε όχι, παραμένει μαζί μας. Όλα τα αγαπημένα μας αντικείμενα και τους αγαπημένους μας πρέπει να αφήσουμε πίσω, αλλά το κάρμα μας, ο καρπός των πράξεών μας, μας ακολουθεί πάντα. Ποτέ δε μπορούμε να του ξεφύγουμε, ποτέ δε μπορούμε να πούμε: “Όχι! Δεν έχετε δικαίωμα να με καταδιώκετε!”. Το κάρμα είναι το έδαφος πάνω στο οποίο στεκόμαστε. Έχουμε μόνο ένα θεμέλιο, και αυτό είναι το κάρμα μας. Δεν έχουμε άλλο έδαφος. Θα λάβουμε τους καρπούς οποιασδήποτε πράξης που έχουμε κάνει, είτε είναι ευεργετική είτε μη ευεργετική.
Φέρνοντας την ενσυνειδητότητα στους σπόρους του φόβου
Η πρακτική των πέντε υπενθυμίσεων μας βοηθά να αποδεχτούμε πολλούς από τους βαθύτερους φόβους μας -όπως τα γηρατειά, η ασθένεια και ο θάνατος- ως πραγματικότητες, γεγονότα από τα οποία δε μπορούμε να ξεφύγουμε. Όταν εξασκούμαστε στην αποδοχή αυτών των αληθειών, μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε την ειρήνη και να έχουμε την ικανότητα να ζούμε συνειδητά, υγιείς και συμπονετικές ζωές, χωρίς να προκαλούμε πλέον πόνο στον εαυτό μας και στους άλλους.
Προσκαλέστε το φόβο σας στη συνείδηση και χαμογελάστε μέσα από αυτόν- κάθε φορά που χαμογελάτε μέσα από το φόβο σας, αυτός θα χάνει μέρος της δύναμής του. Αν προσπαθήσετε να ξεφύγετε από τον πόνο σας, δεν υπάρχει διέξοδος. Μόνο αν κοιτάξετε βαθιά μέσα στη φύση του φόβου σας μπορείτε να βρείτε τη διέξοδο.
Πηγές:
Fear: Essential Wisdom for Getting Through the Storm – Thich Nhat Hanh