SIBO

Η υπερανάπτυξη των βακτηρίων του λεπτού εντέρου ή SIBO ορίζεται ως η παρουσία υπερβολικού αριθμού βακτηρίων στο λεπτό έντερο, προκαλώντας ενοχλητικά και συχνά επώδυνα γαστρεντερικά συμπτώματα. Το λεπτό έντερο έχει συνήθως χαμηλότερα επίπεδα βακτηρίων από το παχύ έντερο. Όταν υπάρχει υπερανάπτυξη βακτηρίων στο λεπτό έντερο, η φυσιολογική ισορροπία στο μικροβίωμα του εντέρου διαταράσσεται σημαντικά, προκαλώντας τα συμπτώματα της SIBO.

Συμπτώματα SIBO

Οι ασθενείς με SIBO εμφανίζουν συχνά τα ακόλουθα συμπτώματα μία ή περισσότερες φορές την εβδομάδα για τουλάχιστον τέσσερις εβδομάδες:

• Φούσκωμα
• Διάταση
• Κοιλιακό άλγος
• Αέρια
• Φούσκωμα
• Διάρροια
• Δυσκοιλιότητα

Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να μεταμφιεστούν σε άλλες ασθένειες. Το σύμπτωμα που αναφέρουν συχνότερα οι ασθενείς με SIBO είναι το φούσκωμα, συχνά μετά το φαγητό.

Πώς προκαλείται το SIBO

Το SIBO μπορεί να είναι ένα σύνθετο αποτέλεσμα διαφόρων φαρμάκων και καταστάσεων. Οι ασθενείς με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS) και διαταραχές κινητικότητας διατρέχουν υψηλό κίνδυνο να αναπτύξουν SIBO. Πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν ότι έως και το 80% των ασθενών με IBS μπορεί επίσης να έχουν SIBO.

Άλλοι ασθενείς μπορεί να διατρέχουν κίνδυνο να εκδηλώσουν SIBO λόγω:

• Δομικής βλάβης, ή τραυματισμού του λεπτού εντέρου
• Διαβήτη
• Ακτινοθεραπείας
• Εκκολπωμάτωσης
• Εντερικού λεμφώματος
• Νόσο του Crohn
• Σκληροδέρματος
• Γαστρικής χειρουργικής επέμβασης (παχυσαρκία ή έλκος)
• Συρίγγιου

Ορισμένες χειρουργικές επεμβάσεις ευθύνονται συχνά για το SIBO, επειδή η τροφή και τα υπολλείματα μπορεί να παραμείνουν στο έντερο λόγω μειωμένης κινητικότητας (ως αποτέλεσμα των χειρουργικών επεμβάσεων). Σε αυτές τις περιπτώσεις, επειδή υπάρχουν πλέον περισσότερα τρόφιμα και υπολλείματα διαθέσιμα στα βακτήρια του εντέρου για να τραφούν, τα βακτήρια αποικίζουν και πολλαπλασιάζονται, με αποτέλεσμα τη βακτηριακή υπερανάπτυξη (SIBO).

Ποια αέρια υποδηλώνουν SIBO

Υπερβολικά επίπεδα υδρογόνου (H2) παράγονται όταν ορισμένα βακτήρια καταναλώνουν τροφή στο λεπτό έντερο. Τα αυξημένα επίπεδα υδρογόνου, όπως μετρώνται με ένα τεστ αναπνοής, είναι ενδεικτικά του SIBO.

IMO

Η εντερική μεθανογενής υπερανάπτυξη, ή ΙΜΟ, είναι μια υπερανάπτυξη αρχαίων που παράγουν μεθάνιο (CH4) στο λεπτό και στο παχύ έντερο. Αυτή η κατάσταση ονομαζόταν προηγουμένως “SIBO μεθανίου”, ωστόσο- αυτός ο όρος δεν είναι αρκετά ακριβής. Τα μεθανογόνα δεν είναι βακτήρια (το “Β” στο SIBO) αλλά είναι αρχαία, μια ομάδα μονοκύτταρων οργανισμών που δεν διαθέτουν καθορισμένο πυρήνα. Αυτά τα μεθανογόνα μπορεί επίσης να αναπτυχθούν υπερβολικά στο παχύ έντερο και όχι μόνο στο λεπτό έντερο (το “SI” στο SIBO).

Συμπώματα IMO

Οι ασθενείς με ΙΜΟ εμφανίζουν συμπτώματα παρόμοια με το SIBO: κοιλιακό άλγος, φούσκωμα, αέρια, διάταση, μετεωρισμό, αλλά κυρίως δυσκοιλιότητα. Το επίπεδο του μεθανίου (CH4) που μετράται με ένα τεστ αναπνοής συσχετίζεται με τη σοβαρότητα της δυσκοιλιότητας. Αυτά τα συμπτώματα παρουσιάζονται συνήθως μία φορά την εβδομάδα ή περισσότερο για τουλάχιστον τέσσερις εβδομάδες. To ΙΜΟ μοιράζεται επίσης πολλά συμπτώματα με το IBS-C (σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου που κυριαρχεί η δυσκοιλιότητα) και το IBS-M (σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου με μικτή διάρροια/ δυσκοιλιότητα).

Πώς προκαλείται το ΙΜΟ

Τα αίτια του ΙΜΟ επικαλύπτονται με τα αίτια του SIBO και περιλαμβάνουν φάρμακα και άλλες γαστρεντερικές παθήσεις. Γίνονται περισσότερες έρευνες για τον προσδιορισμό των ξεχωριστών αιτιών του ΙΜΟ.

Ποια αέρια υποδηλώνουν IMO

Το μεθάνιο (CH4) παράγεται όταν τα αρχαία καταναλώνουν υδρογόνο. Τα αυξημένα επίπεδα μεθανίου, όπως μετρώνται με ένα τεστ αναπνοής, είναι ενδεικτικά του ΙΜΟ. Ένα θετικό τεστ αναπνοής μεθανίου σχετίζεται με δυσκοιλιότητα και το επίπεδο μεθανίου που μετράται συσχετίζεται με τη σοβαρότητα της δυσκοιλιότητας.

Περίσσεια υδρόθειου

Η περίσσεια υδρόθειου είναι μια κατάσταση που είναι αποτέλεσμα της υπερανάπτυξης οργανισμών που παράγουν υδρόθειο. Η μέτρηση του υδρόθειου για τον προσδιορισμό της υπερβολικής υπερανάπτυξης δεν ήταν προηγουμένως δυνατή μέχρι τις πρόσφατες τεχνολογικές ανακαλύψεις στα τεστ αναπνοής.

Συμπώματα περίσσειας υδρόθειου

Οι ασθενείς με περίσσεια υδρόθειου μοιράζονται κοινά συμπτώματα με το SIBO: κοιλιακό άλγος, φούσκωμα, αέρια, διάταση, μετεωρισμός, αλλά κυρίως διάρροια. Τα επίπεδα υδρόθειου, όπως μετρώνται με ένα τεστ αναπνοής, συσχετίζονται με τη σοβαρότητα της διάρροιας. Αυτά τα συμπτώματα παρουσιάζονται συνήθως μία φορά την εβδομάδα ή περισσότερο για τουλάχιστον τέσσερις εβδομάδες. Η περίσσεια υδρόθειου παρουσιάζει πολλά από τα συμπτώματα του IBS-D (σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου με διάρροια) και του IBS-M (σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου με μικτή διάρροια/κοιλότητα).

Πώς προκαλείται η περίσσεια υδρόθειου

Η περίσσεια υδρόθειου προκαλείται όταν οι οργανισμοί στο έντερο καταναλώνουν υδρογόνο και παράγουν υδρόθειο. Επειδή η δυνατότητα σύλληψης και μέτρησης του υδρόθειου είναι τόσο νέα, διεξάγονται πρόσθετες έρευνες για να προσδιοριστεί η βασική αιτία της περίσσειας υδρόθειου και οι θεραπείες για όσους πάσχουν από αυτή την κατάσταση.

Ποια αέρια υποδηλώνουν περίσσεια υδρόθειου

Το υδρόθειο παράγεται όταν οι οργανισμοί που παράγουν υδρόθειο καταναλώνουν υδρογόνο. Τα αυξημένα επίπεδα υδρόθειου, όπως μετρώνται με ένα τεστ αναπνοής, είναι ενδεικτικά της περίσσειας υδρόθειου. Ένα θετικό τεστ αναπνοής υδρόθειου προβλέπει πιο σοβαρή διάρροια και το επίπεδο του υδρόθειου που μετράται συσχετίζεται με τη σοβαρότητα της διάρροιας.

Το υδρογόνο, το μεθάνιο και το υδρόθειο δε δρουν ανεξάρτητα

Το υδρογόνο (H2), το μεθάνιο (CH4) και το υδρόθειο (H2S) αλληλεπιδρούν μεταξύ τους με πολύπλοκο τρόπο. Το υδρογόνο παράγεται από βακτήρια που ζυμώνουν, αλλά καταναλώνεται επίσης από άλλους οργανισμούς, με αποτέλεσμα την παραγωγή άλλων αερίων, συμπεριλαμβανομένου του μεθανίου και του υδρόθειου.

Υπάρχει ένα φαινόμενο ισορροπίας-αντιστάθμισης μεταξύ του μεθανίου και του υδρόθειου, που καταδεικνύει μια βιοχημική αλληλεξάρτηση μεταξύ των μικροβίων στο μικροβίωμα. Τα ευρήματα αυτά είναι σημαντικά, διότι υποδεικνύουν περιορισμούς κατά τη μέτρηση μόνο ενός ή δύο από τα τρία κύρια αέρια που ζυμώνονται.

Πηγές:

Pimentel, M., Saad, R., Long, M., & Rao, S. ACG Clinical Guideline: Small Intestinal Bacterial Overgrowth. The American Journal of Gastroenterology, 2020.

Rezaie, A., Buresi, M., Lembo, A., Lin, H., McCallum, R., Rao, S., Schmulson, M., Valdovinos, M., Zakko, S., & Pimentel, M. Hydrogen and Methane-Based Breath Testing in Gastrointestinal Disorders: The North American Consensus. American Journal of Gastroenterology, 2017.

Lacy, B., Pimentel, M., Brenner, D., Chey, W., Keefer, L., Long, M., & Moshiree, B. ACG Clinical Guideline: Management of Irritable Bowel Syndrome. The American Journal of Gastroenterology, 2021.

Pimentel, M., Hosseini, A., Chang, C., Mathur, R., Rashid, M., Sedighi, R., Fowler, H., Torosyan, J., Wang, J., & Rezaie, A. Exhaled Hydrogen Sulfide Is Increased in Patients With Diarrhea: Results of a Novel Collection and Breath Testing Device. AGA Abstracts, 2021.

Singer-Englar, T., Rezaie, A., Gupta, K., Pichetshote, N., Sedighi, R., Lin, E., Chua, K., & Pimentel, M. Competitive Hydrogen Gas Utilization by Methane- and Hydrogen Sulfide-Producing Microorganisms and Associated Symptoms: Results of a Novel 4-Gas Breath Test Machine. AGA Abstracts, 2021.

Pimentel, M., Mathur, R., & Chang, C. Gas and the Microbiome. Current Gastroenterology, 2013.

Singer-Englar, T., Rezaie, A., Gupta, K., Pichetshote, N., Sedighi, R., Lin, E., Chua, K., & Pimentel, M. Validation of a 4-Gas Device for Breath Testing in the Determination of Small Intestinal Bacterial Overgrowth. AGA Abstracts, 2018.